Redactie

Manon Ruijters is eigenaar en partner van Good Work Company, lector bij Aeres Hogeschool Wageningen en hoogleraar Leren, Ontwikkelen en Gedragsverandering bij de School of Business and Economics van de VU. Haar werk richt zich op vraagstukken rondom professionele ontwikkeling en organisatieontwikkeling. Kernwoorden daarbij zijn leren, professionaliseren, professionele identiteit, leiderschap, professionele teams, teamleren, ‘work based research’ actieonderzoek, verandervraagstukken. Naast haar advieswerk is ze regelmatig gastdocent bij diverse businessschools, verzorgt ze lezingen en masterclasses en schrijft ze artikelen in zowel wetenschappelijke als populairwetenschappelijke tijdschriften. Zij schreef meerdere boeken waaronder Liefde voor leren en Je Binnenste Buiten.

Rika Schut was als opleider en coördinator verbonden aan de masteropleiding Professioneel Meesterschap van de Hogeschool van Amsterdam. Voordien maakte zij deel uit van de directie van het Centrum voor Nascholing; haar focus lag op innovaties in het beroepsonderwijs. Zij begon haar loopbaan als docent in het mbo, als onderwijskundige werkte zij vervolgens in vo, mbo, volwasseneneducatie en bedrijfsleven. Ze organiseerde diverse internationale studiereizen. Zij studeerde sociale pedagogiek en behaalde de master Learning & Development bij TIAS Business Institute. Inmiddels is zij gepensioneerd, volgde een opleiding aan de Academie voor Beeldcreatie en aan de Schrijversvakschool.

Robert-Jan Simons is zijn leven lang bezig met het thema ‘leren’. Eerst richtte hij zich op het leren van middelbare scholieren, daarna op het leren op de werkplek door medewerkers en professionals, waaronder ook leerkrachten en schoolleiders. Steeds probeert hij mensen een breder begrip van leren te laten krijgen door ze te inspireren en in de war te brengen, vanuit een sociaal-constructivistische visie op leren. Leren is immers ook impliciet en ervaringsleren en zelf-gereguleerd leren. Leren is ook team-leren en organisatie-leren. Leren is ook ontwikkelen. Hij werkte aan de universiteiten van Amsterdam, Nijmegen, Tilburg, Utrecht en Tartu (Estland). Ook was hij directeur van de NSO: de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement en wetenschappelijk coördinator van de Master Human development van Schouten en Nelissen University of Applied Sciences. Per 1 januari 2014 startte hij zijn bureau Visie op leren, van waaruit hij lezingen en masterclasses verzorgt en optreedt als adviseur.

Alle auteurs

Rob Blomme is vicedecaan en Gewoon Hoogleraar Organisatiegedrag aan Nyenrode Business Universiteit. Daarnaast is hij ook Hoogleraar Management en Organisatie aan de Open Universiteit Nederland. Daarnaast fungeert Rob als editor en recensent voor de academische gemeenschap zoals hoofdredacteur voor M&O: Tijdschrift voor Management en Organisatie. Hij heeft verschillende (internationale) boeken gepubliceerd en publiceerde meer dan 60 intercollegiaal getoetste artikelen in gerespecteerde wetenschappelijke tijdschriften zoals British Journal of Management, European Management Review en Journal of Management and Organization. Zijn belangrijkste onderzoek betreft psychologische, sociologische, humanistische en institutionele aspecten van organisatieverandering en -ontwikkeling.

Jeroen Bode wist als docent al dat lesgeven veel voldoening geeft, maar dat leerprocessen niet stoppen na een opleiding ontdekte hij pas als beginnend teamleider bij het Antoniuscollege in Gouda. Ook docenten ontwikkelen zich voortdurend en het begeleiden van hun leerprocessen, geeft ook veel voldoening. Door de NSO-opleiding kwam hij op het spoor van onderzoek naar leerprocessen. Via de kenniskring van Aeres Hogeschool heeft Bode zich verdiept in de rol van vertragen en de invloed van emoties op het sturen van leerprocessen. Dagelijks probeert hij vastgelopen leerlingen/docenten/ouders te helpen met sturen.

Miriam Boer is manager van de AVL Academie. Vanuit het Antoni van Leeuwenhoek bouwt zij, met haar team, aan een oncologisch onderwijs instituut. Daarnaast is ze onderzoeker op het gebied van leren en generaties, consultant, auteur van het Groot Werkvormenboek voor de Zorg en de drijvende kracht achter ‘de Leerpoli’. Met ‘De Leerpoli’ biedt zij praktische handreikingen aan om leren in de zorg nog effectiever, efficiënter én leuker te maken. 

Marjon Bohré werkt met leiders aan menselijkheid in organisaties. Met begeleiding, training, executive (team)coaching en onderzoek draagt ze bij aan hun persoonlijke ontwikkeling, zodat zij meer van zichzelf kunnen laten zien en daardoor een zinvolle bijdrage leveren aan organisaties én de wereld om hen heen. Marjon werkte als adviseur en in leidinggevende functies in de levensmiddelenindustrie, zakelijke dienstverlening en de publieke sector. Ze is bedrijfskundige en organisatiepsycholoog en gecertificeerd facilitator van de trainingsprogramma’s van Brené Brown. Marjon doet promotieonderzoek naar de relatie tussen leiderschapsgedrag en menselijkheid in organisaties.

Sanneke Bolhuis stimuleert als klimaatcoach duurzamer leven (klimaatgesprekken.nl). Ze vervulde na haar studie pedagogiek en onderwijskunde diverse overheidsadviesfuncties en gaf universitair onderwijs. Na haar promotie focuste ze op professioneel leren van – aanstaande – artsen (Radboudumc) en leraren (lector leerstrategieën Fontys). Ze was ik lid van de Stuurgroep NRO (zetel praktijkgericht onderzoek) en extern evaluator van het Europese Linpilcare-project (professioneel leren van leraren).

Antoinette Bolscher werkt als zelfstandig gevestigd procesbegeleider, projectleider, onderzoeker, adviseur op verschillende niveaus aan goede zorg en goed (samen)werken in met name de langdurige zorg. In 2018 is zij gepromoveerd aan de Universiteit voor Humanistiek naar samenwerking vanuit moreel ecologisch perspectief. Zij is actief in het Gezelschap Waardenwerk en o.a. begeleider van de leergang ‘Waardenwerk in de praktijk’.

Paul Breman is zelfstandig organisatieadviseur en daarnaast werkzaam als docent bij de masteropleidingen van de Hogeschool Utrecht, Haagse Hogeschool en LOI. Hij is tevens kernredactielid van het Tijdschrift M&O. Paul Breman behaalde zijn doctoraal in (organisatie)sociologie aan de Rijksuniversiteit Leiden en zijn doctoraat in de bedrijfskunde aan Henley Management College/Brunel University in de UK. Hij was organisatieadviseur bij Twynstra Gudde en daarnaast lector Organiseren van Innovatie aan de Hogeschool Utrecht. Paul Breman heeft lijn- en professionele ervaring opgedaan bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, PWC, Atos, Breman Spaans & Harnas Management Consultants, TNO, de Rabobank, PA Consulting en het Albert Schweitzer ziekenhuis. 

Yvonne Burger is hoogleraar bij de Vrije Universiteit en voorzitter van het Center for Executive Coaching. Daarnaast is ze organisatieadviseur en toezichthouder, onder meer bij Hogeschool Windesheim. Ze is bestuurslid van het Nationaal Comité 4/5 mei en decaan van het leernetwerk van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur. Als politicoloog/bestuurskundige voelt ze zich thuis in publieke en maatschappelijke organisaties. Ze is gespecialiseerd in het begeleiden van directieteams, raden van bestuur en raden van toezicht in samenwerkingsvraagstukken en ze coacht individuele directieleden in de publieke en private sector bij ontwikkel- en professionaliseringsvraagstukken. 

Jos Castelijns studeerde orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht. In 1996 is hij gepromoveerd op een proefschrift over responsieve instructie in de onderbouw van het primair onderwijs. Momenteel is hij lector bij Hogeschool De Kempel in Helmond waar hij onderwijs verzorgt in de bachelor? en masteropleidingen en onderzoek doet naar de integratie van formatief evalueren in de lerarenopleiding en in het basisonderwijs.

Marc Coenders ontwerpt en begeleidt communities of practice en uiteenlopende vormen van netwerkleren. Dat doet hij vanuit de overtuiging dat mensen door samen te leren dingen voor elkaar krijgen of duurzaam kunnen veranderen. Kritisch denken en dialoogvoeren zijn nodig, maar ook onderzoeken en experimenteren. De waardecreatie van leren in netwerken is waar hij zich op richt. Marc studeerde geografie, futurologie, onderwijskunde en management van leren en ontwikkelen. Hij is gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. Momenteel onderzoekt hij de rol van persoonlijke en praktische wijsheid in professionele praktijken en duurzame verandering.

Ineke Coremans werkt als consultant in de Human Capital groep van Deloitte Consulting B.V. waar ze SuccessFactors implementaties begeleidt. Daarvoor was ze werkzaam bij Indicia Talent & Performance en Philips waar ze onder andere betrokken was bij employabilityprojecten en diverse instrumenten ontwikkelde die mensen ondersteunen bij zowel hun ontwikkeling als bij keuzes in hun loopbaan.

Nick van Dam is als hoogleraar Corporate Learning & Leadership Development verbonden aan Nyenrode Business Universiteit, IE University (Madrid) en de University of Pennsylvania. Hij is voormalig partner, Chief Learning Officer en adviseur bij Deloitte en McKinsey & Company. Nick is Academic Director van de ‘IE Executive Master, in Positive Leadership and Transformation’ (Gebaseerd op de Positieve Psychologie) en de ‘International Masterclass L&D Leadership’. Nick is (co-)auteur van meer dan 25 boeken en talrijke artikelen. Hij studeerde economische wetenschappen, organisatiesociologie en promoveerde op Human Capital Development aan Nyenrode.

Erik Deen werkt als adviseur bij Kessels & Smit, The Learning Company. Naast het ontwerpen van leer- en verandertrajecten voor organisaties, begeleidt hij groepen en teams in hun ontwikkeling. Een terugkerend thema daarbij is de manier waarop mensen omgaan met het spanningsveld tussen professionele autonomie enerzijds en commitment aan heersende opvattingen en procedures van organisaties anderzijds. Hij schreef samen met Mariël Rondeel een geheel nieuwe versie van Opleidingskunde; leren in, rond en voor het werk en is vaste begeleider van de leergang ‘Adviseren en Ontwerpen van Leren in Organisaties’.

Karin Derksen combineert haar werk als zelfstandig adviseur met het onderzoeken van teamwerk en leiderschap en daarnaast geeft ze les aan de Master of Change bij de VU en de Master of Educational Leadership bij NSO-CNA. Ze publiceert regelmatig over teamwerk en leiderschap. Vanuit haar missie om wetenschappelijk onderzoek toegankelijk en praktisch toepasbaar te maken schreef ze het boek Goed teamwerk. Hoe teams beter kunnen presteren en floreren.

Luk Dewulf studeerde pedagogische wetenschappen aan de KU Leuven. In 2003 richtte hij Kessels & Smit, The Learning Company op in België. Sinds 2016 is hij zelfstandig adviseur. Hij verdiepte zich tijdens vele bezoeken aan de Verenigde Staten in de positieve psychologie, appreciative inquiry en strengths based development en is auteur van diverse boeken over talent en burn-out. Hij ligt aan de basis van internationale beweging van kindertalentenfluisteraars die zich vrijwillig inzetten voor talentontwikkeling bij kinderen. Hij is naast auteur ook coach, adviseur, en spreker.

Bert van Dijk is schrijver en opleider. Hij begon met het geven van trainingen in 1994, nadat hij 20 jaar had gewerkt als manager en lobbyist voor de (internationale) Dierenbescherming. Van 1997 tot 2007 werkte hij als trainer/adviseur bij Schouten & Nelissen. Van 2007 tot 2020 was hij directeur/opleider van de Leary Academy. Hij schreef twaalf boeken waaronder Beïnvloed anderen, begin bij jezelf en De Roos van Leary, interactiekunde voor professionals. Zijn publicaties zijn geschreven vanuit zijn jarenlange ervaring als trainer en coach. Van Dijk leidt professionals op om met veel diepgang te leren werken met de klassieke ‘Roos van Leary’.

Ria van Dinteren heeft er sinds 2020 een opdracht bij namelijk online leren onderbouwen en meer laten beklijven met behulp van kennis over het brein. Toepassen van neurowetenschap in het vakgebied leren en ontwikkelen doet ze al sinds 2007. Ze heeft daar diverse boeken over geschreven waaronder Brein@work dat in 2011 genomineerd is als managementboek van het jaar. Daarnaast heeft ze een eigen organisatieadviesbureau Breinwerk, is hoofdredacteur bij TVOO en maakt deel uit van de Brainladies. Het vertalen van breinkennis doet ze ook in een internationale context.

Anja Doornbos-Vissers woont sinds 2016 met haar gezin in Oregon en werkt daar als witlofteler samen met haar man in hun eigen bedrijf. Daarvoor was zij werkzaam als zelfstandig consultant met Kessels & Smit, The Learning Company en richtte zij zich op organisatieontwikkeling vanuit een waarderend perspectief. Zij was docent bij de Foundation for Corporate Education en tijdelijk bij de Master Learning and Innovation bij Stoas. Nog altijd geniet zij van onderzoek en gebruikt in haar dagelijks bestaan de insteek van spontane en intentionele leerprocessen die zij in haar doctoraat verkende bij de politie.

Heleen Draijer houdt zich bezig met organisatieontwikkeling met een focus op leren en ontwikkelen. Professionalisering, vraagstukken rondom identiteit, ontwikkeling en gedrag vormen de kern van haar werkzaamheden. Ze richt zich op het snijvlak van  organisatie en individu. Heleen is bestuurskundige en psycholoog. Ze deed haar ervaring op als organisatieadviseur bij Berenschot en als beleidsadviseur bij het UMC Utrecht. Sinds 10 jaar heeft zij haar eigen bedrijf ‘Later Is Allang Begonnen’.

Hanke Drop woont met haar gezin in Houten. Ze werkt als docent in de master Community Development, en als onderzoeker in het kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool Utrecht. Ze is nauw betrokken bij het lectoraat Kunst en Professionalisering van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, waarbinnen Bart van Rosmalen lector is. Bart en Hanke hebben dit lectoraat vanaf 2014 samen opgebouwd. Hanke werkt 17 jaar in het hoger onderwijs, en werkte daarvoor als journalist en als fysiotherapeut. Behalve een fysiotherapiebachelor deed ze een masteropleiding Arabisch & Islamstudie.

Nicholas van Eek is zelfstandig gevestigd coach en adviseur op het gebied van ontwikkeling van individuen en teams. Hij houdt zich bezig met vraagstukken rondom persoonlijke en professionele verandering en groei. Na een opleiding Bouwkunde (TUD) en Bedrijfskunde (EU) heeft hij bij Twijnstra Gudde gewerkt van 1985 tot 2014 als senior adviseur en counselor op het terrein van leiderschapsontwikkeling en organisatiecultuurverandering, coaching en assessments. In 2009 heeft hij bij de USBO, UvU, de master titel Psychodynamisch Counseling behaald en zich verder verdiept in psychodynamische en systemische processen in organisaties en individuen.

Carlos Estarippa studeerde Organisatie Psychologie en is daarna altijd werkzaam geweest binnen het vakgebied van leren & ontwikkelen. Gestart als business trainer bij een trainings- & adviesbureau, gewerkt als interne adviseur bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, een eigen consultancy praktijk vormgegeven en nu sinds 2016 als manager Academie, lid van het centrale management team bij Alrijne Zorggroep. 

Focus hierbij is altijd het versterken van leer- en verandervermogen van individuen, teams en organisaties. Speciale aandacht voor versterken van vertrouwen en innoveren bij leer oplossingen. 

Lia Fluit is hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In haar werk richt zij zich op het bevorderen en onderzoeken van krachtige en veilige leer-werkomgevingen voor (zorg)professionals, al dan niet in opleiding. Zij geeft leiding aan het onderzoek naar leren en opleiden de Radboudumc Health Academy, is aanjager onderzoek van onderwijs bij het Teaching and Learning Centre van de RU en projectleider van het NRO-project over adaptieve expertiseontwikkeling. Zij studeerde geneeskunde en onderwijskunde in Nijmegen. Voordat zij startte met onderzoek werkte zij als arts en adviseur voor de medische (vervolg)opleidingen.

Judith Grimbergen is docent aan IE University (Madrid) en geeft een aantal vakken waaronder positieve psychologie. Het leven mooier maken is de rode draad in haar leven. Dit belicht zij vanuit verschillende invalshoeken: kunst (onder meer fotografie), literatuur, filosofie, positieve psychologie en design. Ze studeerde kunstgeschiedenis, tekenen en schilderen, textiele vormgeving en interieur design. Ze volgde opleidingen op het gebied van positieve psychologie toen ze in Philadelphia woonde. Ze is coauteur van het boek Ga doen wat je écht belangrijk vindt! Positieve Psychologie in de Praktijk. Ze werkt ook aan verschillende projecten voor de Stichting e-Learning for Kids.

Rob Groen is ontwikkelingspsycholoog, trainer, opleider en schrijver.  Vanaf 1981 past hij het model van Belbin toe bij teamtrainingen, individuele coaching en HR-adviezen. Rob is directeur van het CMB, een trainingsbureau, en partner in Belbin NL, de officiële distributor, ontwikkelaar en uitgever van Interplace, de online Belbin tests.  Al vele jaren lang is hij betrokken bij het aanbieden van accreditatie- practitioner- en masteropleidingen in Belbin en heeft diverse artikelen en boeken over het werken met Belbin op zijn naam staan.

Jaap van ’t Hek begeleidt veranderaars in het realiseren van verandering. Hij denkt mee en tegen op zoek naar wat hier het beste past. Samen met Leike van Oss werkt hij sinds 1997 vanuit Organisatievragen. Hij is geïnteresseerd in de randen en schaduwkanten van het vakgebied: Onveranderbaarheid, Onmacht en het Ondertussen. Naast een bestaan als adviseur en coach, leidt hij vakgenoten op en publiceert hij -vaak samen met Leike- boeken, artikelen, columns en blogs. Onderweg werd verkozen tot boek van het jaar door de Orde van Organisatieadviseurs.

Thijs Homan is hoogleraar (em.) Change and Implementation bij de Open Universiteit Nederland. Hij begeleidt de promovendi van de ‘complexity track’ van de O.U.-Graduate School en hij verzorgt de Master of Science-colleges over Organisatieontwikkeling en -verandering. Zijn onderzoeksthema’s zijn organisatiedynamica, organisatieontwikkeling en verandermanagement. Zijn onderzoeksperspectief betreft de sociale complexiteits- en chaostheorie. Hij publiceerde tal van wetenschappelijke artikelen en boeken. Naast academische activiteiten is Thijs zelfstandig adviseur en opleider. Hij voert advies-en onderzoekstrajecten uit en is een veelgevraagd spreker bij seminars, congressen, academische opleidingen, masterclasses, in company-programma’s.

Patricia Hoogland werkt als zelfstandig interim-manager en organisatieontwikkelaar binnen het sociaal en zorgdomein. Daarvoor heeft zij jarenlang als marketingmanager in de financiële dienstverlening gewerkt. Zij leidt, coacht, traint en adviseert leidinggevenden, professionals en teams van allerlei niveaus. Samen werken zij aan specifieke ontwikkel- en samenwerkingsvraagstukken, zoals het werken in multidisciplinaire en zelfsturende teams en leidinggeven op afstand. Tijdens haar studie heeft Patricia zich gespecialiseerd in innovatieve vormen van leiderschap, groepsdynamica, systemisch werk en organisatiestilte. In 2020 heeft zij haar MSc Changemanagement aan de Vrije Universiteit van Amsterdam afgerond.

Frank de Jong is hoogleraar bij de Open Universiteit met de leerstoel ‘Responsief leren als kennis construeren’: kennis creëren, ‘knowledge building’, collectief ontwikkelen van ideeën in relatie tot actuele maatschappelijke issues. Hij is ook lector bij de Aeres Hogeschool Wageningen en ‘academic director’ van de MEd Master Leren en Innoveren voor het beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Zijn lectoraat betreft ‘Knowledge building en ecologisch intelligent denken’. Frank is leer- en experimenteel psycholoog (functieleer) en promoveerde op het onderwerp ‘zelfstandig leren’. Hij werkte bij diverse universiteiten (TUE, RadBoud, WUR), Landelijk Opleiding Instituut Politie en NS Opleidingen.

Ed de Jonge is cum laude afgestudeerd in de filosofie met als specialisatie en ethiek en gepromoveerd in de sociale wetenschappen op een onderzoek naar inspirerende persona’s voor professionals. Hij is werkzaam als hoofddocent aan Hogeschool Utrecht op het vlak van praktijkonderzoek en onderwijsinnovatie. Momenteel richt hij zich met name op de wereldwijde impact van Covid-19 op de beroepsethiek in het sociale domein, op een muzische benadering van professioneel ethiekwerk, op de werkzame factoren van learning communities en op de integrale ontwikkeling van studenten.

Maarten de Laat is codirecteur van het ‘Centre for Change and Complexity in Learning’, verbonden aan de University of South Australia. Zijn onderzoek concentreert zich op leren en waardecreatie in sociale netwerken. Vanuit praktijk-gericht onderzoek, bestudeert hij de impact van technologie, artificiële intelligentie,  learning analytics en sociaal ontwerp op de wijze waarop netwerken, communities werken, leren en innoveren. Maarten is co-chair van de International Networked Learning Conference en minitrack chair voor Human and Artificial Learning in Digital and Social Media op de HICSS conferentie. Hij is tevens co-editor voor de Networked Learning boekenreeks van Springer.

Mirjam van Limpt begeleidt individuen en organisaties op vraagstukken van identiteit, integriteit en morele professionalisering. Dat doet zij als adviseur, onderzoeker, docent en begeleider, zowel in dienst (Nationale Politie) als ook als zelfstandig ondernemer (praktijk begeleiding Lucht). Vanuit haar expertise in psychologie en morele professionalisering ontwikkelt zij begeleiding en programma’s en stimuleert zij hierin de ontwikkeling van morele vermogens van professionals. Haar bijzondere interesse heeft daarin het thema ‘moral injury’.

Erik van de Loo is hoogleraar Organisational Behaviour INSEAD (Singapore), programma director Executive Master in Change, hoogleraar Leiderschap en Gedrag, TIAS- School for Business and Society en visiting professor VU Center for Boards and Executive Leadership Development in Amsterdam. Vanuit systeem-psychodynamisch perspectief onderzoekt hij de wisselwerking van veranderingen op individueel, team en organisatieniveau. Als partner van Phyleon is hij gespecialiseerd in vraagstukken van board leadership en governance. Hij studeerde klinische psychologie en wijsgerige antropologie, volgde de opleiding tot psychotherapeut en psychoanalyticus en behaalde een masters in Work and Organisation in Occupational Health.

Gerritjan van Luin is vanaf 1975 in diverse functies werkzaam geweest in het voortgezet onderwijs, als leraar, schoolleider en bestuurder. Sinds 2015 heeft hij een eigen praktijk en werkt hij als coach en adviseur. Tevens is hij docent in een aantal masteropleidingen, publicist en redacteur van De Nieuwe Meso, vakblad over onderwijs en leiderschap. Leren & ontwikkelen is de rode draad door zijn professionele loopbaan, de laatste jaren aangevuld en verdiept door het werk binnen een aantal onderzoeksgroepen rond professionele identiteit.

Rob Martens (onderwijspsycholoog) is hoogleraar aan de faculteit onderwijswetenschappen van de OU. Daarnaast is hij verbonden aan het NIVOZ, waarvan hij tot 2021 wetenschappelijke directeur was. Na promotie aan de OU, was hij hoofddocent onderwijsstudies aan de Universiteit Leiden. In 2007 werd hij bijzonder hoogleraar op de Veringa-leerstoel ‘multimediale educatie’. Hij is medeoprichter van de EAPRIL. In 2009 werd hij hoogleraar/(wetenschappelijk) directeur van het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek (LOOK) van de OU. Hij verkreeg in 2012 de honoraire Francqui-leerstoel bij de Katholieke Universiteit Leuven.

Pierre Mellegers McM heeft jarenlang (internationale) ervaring opgedaan in de zakelijke financiële dienstverlening, industriële context en non-profit, binnen het HRM, MD en HRD-vakgebied. Sinds 2011 richt hij zich met zijn organisatie ‘Dutch Leaders’ op het begeleiden van leiderschapsontwikkeling, organisatieontwikkeling en transitieprocessen binnen organisaties, in zakelijke dienstverlening, overheid, de zorgsector en het onderwijs, zowel nationaal als internationaal. Ook ondersteunt hij mensen in hun ontwikkeling van persoonlijk leiderschap. Pierre Mellegers is verbonden aan ‘the Embassy of the Earth’, een organisatie gericht op de ontwikkeling van samenlevingen in transities.

Iselien Nabben is senior adviseur sociale innovatie, veranderkunde en leiderschapsontwikkeling in de domeinen zorg, onderwijs, overheid en cultuur. Ze kan putten uit een breed repertoire aan methodes en werkvormen zoals actieleren, design thinking, intervisie- , trainingsaanpakken en large group interventions. Ze ontwerpt en begeleidt leertrajecten, programma’s en participatief en actiegericht onderzoek. Hiervoor was zij verbonden aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) als onderzoeker bij het lectoraat ‘Innovatie van leren in organisaties’ en als adviseur leiderschapsontwikkeling bij Interstudie/NDO (Adviesbureau Onderwijs). Daarvoor heeft ze als programmamanager gewerkt bij het Executive en management development Centre van Nyenrode Universiteit.

Carlijn Nelis studeerde Personeel & Arbeid en heeft de masteropleiding verandermanagement aan de Vrije Universiteit Amsterdam afgerond met onderzoek naar de betekenis van psychologisch eigenaarschap. Carlijn heeft ruime ervaring als intern adviseur in een UMC en als extern organisatieadviseur in de gezondheidszorg en andere semipublieke sectoren. Sinds 2019 is zij als zelfstandige verbonden aan C3 adviseurs & managers. Haar opdrachten richten zich op het begeleiden van veranderkundige vraagstukken met daarin interesse en aandacht voor leren en ontwikkelen.

Joep van Nunen heeft jarenlang (internationale) ervaring opgedaan in de zakelijke en financiële dienstverlening, binnen het HRM-vakgebied. Sinds 2010 richt hij zich met zijn organisatie ‘Dare to Change’ op het begeleiden van veranderprocessen binnen organisaties, veelal in de zorgsector en het onderwijs. Ook ondersteund Joep mensen in hun ontwikkeling van persoonlijk leiderschap en het (her)vinden van hun persoonlijke kracht. Joep van Nunen is verbonden aan ‘Dutch Leaders’, een organisatie gericht op de ontwikkeling van leiderschap in transities.

Tom van Oeffelt werkt sinds 2008 aan Aeres Hogeschool Wageningen. Hij is kerndocent in de masteropleiding Leren en Innoveren, een tweejarige deeltijdopleiding voor professionals. Ook werkt hij daar als onderzoeker. Zijn thema is collectieve professionaliteit. Hij is gefascineerd door de vraag hoe professionals samen goed werk kunnen leveren. Van 2000 tot 2008 werkte Tom als trainer en adviseur bij een onderwijsadviesbureau. Sinds die tijd publiceert Tom met enige regelmaat voor vakgenoten, vaak met anderen. Eerst onderwijskundig, nu meer op het gebied van professionaliteit.

Leike van Oss werkt als organisatieadviseur, interim-manager en teamcoach en vormt sinds 1998 samen met Jaap van 't Hek Organisatievragen. Ze werkt met name in de publieke sector met een breed scala aan organisaties aan hun verandervraagstukken. Samen met Jaap van ’t Hek schreef ze de boeken Onveranderbaar, Ondertussen, Onderweg, Onomkeerbaar en Onmacht. Ze is een van de auteurs van het boek Meer dan de som der delen.

Rob Poell is hoogleraar Personeelsontwikkeling (HRD) aan Tilburg University en internationaal erkend expert op het gebied van werkplekleren. Hij onderzoekt strategieën van met name werknemers, leidinggevenden en HRD’ers rond leer- en veranderingsprocessen in arbeidsorganisaties. Hij publiceert geregeld in vakbladen op het gebied van HRD, HRM, management en organisatiegedrag. Samen met Joseph Kessels publiceert hij eind 2021 de 3e?geheel herziene editie van het?Handboek Human Resource Development. Uit 2015 dateert het internationale Engelstalige handboek?Routledge Companion to Human Resource Development, dat hij samen met Tonette Rocco en Gene Roth redigeerde.

Björn Prevaas begeleidt mensen, teams en organisaties om met behulp van projecten en programma’s hun ambities te realiseren. Sinds 1 januari 2018 doe ik dat, samen met Manon Ruijters, vanuit onze Good Work Company. Hiervoor was ik elf jaar adviseur en partner bij TwynstraGudde en 3,5 jaar adviseur bij Hay Group. Naast mijn werk als adviseur en begeleider onderneem ik allerlei initiatieven om met name het vakgebied van programmamanagement verder te ontwikkelen, onder meer door erover te schrijven en bij te dragen aan kennisontwikkeling, ervaringsuitwisseling en netwerkvorming tussen programmamanagers.

Michiel de Ronde (ronma@hr.nl) is lector Begeleidingskunde aan Hogeschool Rotterdam en daarbinnen verbonden aan de gelijknamige masteropleiding Begeleidingskunde en tevens aan het Kenniscentrum Talentontwikkeling. De Ronde is geïnteresseerd in het begeleiden van collectieve leerprocessen door het creëren van speelruimtes waarbinnen complexe vragen gezamenlijk verkend kunnen worden en met nieuwe handelingsmogelijkheden in het onderlinge samenspel geëxperimenteerd kan worden. In 2015 promoveerde hij cum laude op een praktijkgericht onderzoek naar het gebruik van spel in begeleidingssituaties. In 2019 verscheen van hem het boek Leven in verhalen, over narratieve vormen van begeleiding.

Bart van Rosmalen heeft een professionele achtergrond als cellist en theatermaker en dat klinkt door in zijn werk. Creatieve maakprocessen aanwakkeren in het werk van professionals in organisaties is daarin de kern. Als ontwerper, onderzoeker, spreker, speler, uitdager, verbinder en schrijver is hij wendbaar en actief in verschillende rollen. Vanaf 2014 is hij als lector werkzaam bij Hogeschool voor de Kunsten Utrecht met een focus op de docent als maker. Met zijn eigenzinnige werkwijze als basis is hij in 2016 gepromoveerd op het onderwerp muzische professionalisering bij de Universiteit voor Humanistiek. Van Rosmalen is mede-initiatiefnemer van verschillende landelijke onderzoekkringen zoals de Werkplaats Muzisch Onderzoek, de Goed Werk expeditie, de kring van lectoren rond Normatieve Professionalisering en Studio 21CS.

Manon Ruijters is eigenaar en partner van Good Work Company, lector bij Aeres Hogeschool Wageningen en hoogleraar Leren, Ontwikkelen en Gedragsverandering bij de School of Business and Economics van de VU. Haar werk richt zich op vraagstukken rondom professionele ontwikkeling en organisatieontwikkeling. Kernwoorden daarbij zijn leren, professionaliseren, professionele identiteit, leiderschap, professionele teams, teamleren, ‘work based research’ actieonderzoek, verandervraagstukken. Naast haar advieswerk is ze regelmatig gastdocent bij diverse businessschools, verzorgt ze lezingen en masterclasses en schrijft ze artikelen in zowel wetenschappelijke als populairwetenschappelijke tijdschriften. Zij schreef meerdere boeken waaronder Liefde voor leren en Je Binnenste Buiten.

Michiel Schoemaker is actief als adviseur, docent en onderzoeker op het terrein van organisatie-identiteit, talentmanagement, organisatieontwikkeling en community based organiseren . Hij schreef meerdere boeken en (internationale) artikelen.

In 1998 is hij gepromoveerd op de relatie tussen nieuwe organisatievormen en personeelsmanagement, de titel van zijn proefschrift is Tussen slavernij en anarchie. In de periode 2003-2011 was hij twee termijnen bijzonder hoogleraar aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen met als leeropdracht ‘Identiteit en talent in netwerkorganisaties’. Hij is docent bij meerdere postacademische opleidingen en businessschools.

Rika Schut was als opleider en coördinator verbonden aan de masteropleiding Professioneel Meesterschap van de Hogeschool van Amsterdam. Voordien maakte zij deel uit van de directie van het Centrum voor Nascholing; haar focus lag op innovaties in het beroepsonderwijs. Zij begon haar loopbaan als docent in het mbo, als onderwijskundige werkte zij vervolgens in vo, mbo, volwasseneneducatie en bedrijfsleven. Ze organiseerde diverse internationale studiereizen. Zij studeerde sociale pedagogiek en behaalde de master Learning & Development bij TIAS Business Institute. Inmiddels is zij gepensioneerd, volgde een opleiding aan de Academie voor Beeldcreatie en aan de Schrijversvakschool.

Katharina Schwarz werkt bij Ingenieur Adviesbureau Arup in de rol van kennismanager en ontwerper/facilitator van workshops en trainingen voor alle kantoren in Europa. Arup zet vol in op duurzaamheid. Haar hoofdthema’s zijn Design Thinking en Systems Thinking als methodes voor het aanpakken van complexe vraagstukken, excellente projecten leveren door kennis delen en leren van experts, en het vergroten van de impact van projecten op het behalen van de UN Sustainable Development Goals.

Robert-Jan Simons is zijn leven lang bezig met het thema ‘leren’. Eerst richtte hij zich op het leren van middelbare scholieren, daarna op het leren op de werkplek door medewerkers en professionals, waaronder ook leerkrachten en schoolleiders. Steeds probeert hij mensen een breder begrip van leren te laten krijgen door ze te inspireren en in de war te brengen, vanuit een sociaal-constructivistische visie op leren. Leren is immers ook impliciet en ervaringsleren en zelf-gereguleerd leren. Leren is ook team-leren en organisatie-leren. Leren is ook ontwikkelen. Hij werkte aan de universiteiten van Amsterdam, Nijmegen, Tilburg, Utrecht en Tartu (Estland). Ook was hij directeur van de NSO: de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement en wetenschappelijk coördinator van de Master Human development van Schouten en Nelissen University of Applied Sciences. Per 1 januari 2014 startte hij zijn bureau Visie op leren, van waaruit hij lezingen en masterclasses verzorgt en optreedt als adviseur.

Arienne van Staveren  werkt op het snijvlak van onderzoeken, leren en innoveren aan vraagstukken en ontwikkelingen in de onderwijs en in de zorg. Als lector Leren en innoveren bij de Marnixacademie houdt zij zich, samen met de leden van haar onderzoeksgroep, bezig met de vraag naar borging en verduurzaming van innovaties. Daarnaast is zij academic director van de Master Leren en Innoveren en directeur van Sensework. In de langdurige zorg deed zij recent vanuit Sensework onderzoek naar radicale vernieuwing verpleeghuiszorg en ontwikkelde zij in opdracht van Perspekt een waardengerichte audit voor de langdurige zorg.

Tim Stevens is zelfstandig (team)coach en werkt aan de ontwikkeling van leiderschap en samenwerking. Voor organisaties ontwikkelt hij leiderschapstrajecten op maat voor persoonlijk leiderschap, patronen in de groepsdynamiek, het benutten van talenten en het versterken van communicatie en samenwerking. Hij gebruikt werkvormen uit onder andere transactionele analyse, systemisch werken, teamcoaching, positieve psychologie en talentontwikkeling. Hij is al meer dan twintig jaar aan Sioo verbonden als leermanager, kerndocent, leermanager en intervisiebegeleider. Tim heeft in het verleden gewerkt als adviseur, projectmanager en interim-manager in de private en publieke sector.

Maria Sturm is een ervaren organisatieadviseur. Zij is afgestudeerd aan de faculteit Pedagogiek in Utrecht met als specialisatie ‘Leren in Organisaties’. Maria werkt vanuit haar eigen bedrijf SALINE Advies BV. Zij is zeer ervaren in het begeleiden van grote complexe verandertrajecten. Ze gebruikt daarbij een breed scala aan participatieve methodieken en interventies.  Daarnaast is ze als kerndocent verbonden aan het VU Executive Programma ‘Change Management.’ Momenteel werkt ze ook voor de Hogeschool Zeeland aan het opzetten van een nieuwe kleinschalige en intensieve bachelor Global Project and Changemanagement. Samen met een internationaal netwerk, verbonden aan het Presencing Institute, doet zij onderzoek naar embodied learning en transformation.

Donatus Thöne is getrouwd, drie dochters, studeerde rechten (kandidaats) en klinische pedagogiek en studeerde aan het Anna Freud Institute. Hij heeft gewerkt bij Philips, Berenschot en was partner bij Krauthammer. Sinds 2000 werkt hij voor zichzelf in verschillende samenwerkingsverbanden. Hij begeleidt individuen, teams, hij heeft een EMCC geaccrediteerde coachopleiding en geeft leiderschapstrainingen in Europa, Amerika en Azië. Hij gaf les aan de SIOO en TIAS. Zijn laatste boek Zorgen voor Professionals is in negen talen vertaald. Verder is Donatus is een fervent zwemmer.

Saskia Tjepkema is partner en adviseur bij Kessels & Smit, The Learning Company. Naast (team)coaching en organisatieontwikkeling doet ze daar ook (praktijk)onderzoek. Appreciative Inquiry is een belangrijke inspiratiebron voor die verschillende soorten projecten. Ze publiceert regelmatig, zo schreef ze onder meer met collega’s Luc Verheijen en Joeri Kabalt het boek Waarderend Veranderen: Appreciative Inquiry in de dagelijkse praktijk van managers. Ze is mede-uitgever van AI Practitioner, the International Appreciative Inquiry Journal en gastdocent in diverse (management)opleidingen op dit gebied. Saskia werkt vooral in het onderwijs, de overheid en non-profitorganisaties.

Bert van Veldhuizen is zelfstandig gevestigd onderzoeker, docent en trainer op het gebied van leren, innoveren en veranderen. Ook is hij redactielid van het Tijdschrift voor Lerarenopleiders. Van 2011 tot 2020 was hij als hoofdocent verbonden aan de educatieve master opleidingen van de  Hogeschool van Amsterdam. Daarvoor werkte hij 25 jaar als adviseur in het mbo en 10 jaar als vormingswerker in internaatsverband. Hij promoveerde in 2011 aan de Universiteit Utrecht op een proefschrift over de professionele ontwikkeling van docenten.

Ingelien Veldkamp studeerde sociale en organisatiepsychologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Zij werkt sinds 2009 als zelfstandig adviseur na een kleine 15 jaar gewerkt te hebben bij Twynstra Gudde, waarvan negen jaar als partner. De focus in haar werk ligt op leren en ontwikkelen van mensen en organisaties. Van individu (persoonlijke ontwikkeling, leiderschap, professionalisering) tot organisatie (innovatie, creatie, cohesie). Daarbij combineert zij de kennis en vaardigheid van het ontwerpen van interventies aan die van het uitvoeren en begeleiden van de interventies. In 2012 publiceerde zij samen met Manon Ruijters het boek DRIE _ vormgeven aan organisatieontwikkeling over het ontwerpen van organisatieontwikkeling.

Suzanne Verdonschot werkt als onderzoeker, adviseur en docent en is verbonden Kessels & Smit, The Learning Company. Zij begeleidt mensen en groepen (o.a. in de zorg, industrie, handel, onderwijs en openbaar bestuur) bij het verbeteren en vernieuwen van hun dagelijkse werk. Suzanne is onderwijskundige en promoveerde in 2009 op een proefschrift over leren en innoveren in de praktijk. Haar huidige onderzoek richt zich op manieren om ‘beginnetjes van innovatie’ uit te bouwen. Daarnaast leidt zij een onderzoeksgroep die zich bezighoudt met de impact van leer- en verandertrajecten.

Luc Verheijen is partner en adviseur bij Kessels & Smit, The Learning Company. Luc is mede-uitgever van AI Practitioner, the International Appreciative Inquiry Journal. Samen met collega’s Saskia Tjepkema en Joeri Kabalt schreef hij het boek Waarderend Veranderen, Appreciative Inquiry in de dagelijkse praktijk van managers. Het boek werd ook vertaald in het Engels en verscheen bij Taos Institute als: Appreciative Inquiry as a Daily Leadership Practice. Luc is Taos Institute associate en (gast)docent in diverse opleidingen van de Universiteit Hasselt.

Hans Vermaak is zelfstandig adviseur, docent en onderzoeker. Hij is associate partner van Sioo en van Twynstra Gudde. Daarnaast is hij senior research fellow bij NSOB en buitengewoon raadslid bij de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Hij is vooral actief rond complexe veranderopgaven, vaak met een maatschappelijk karakter. Hij is onder meer bekend als auteur van de boeken Leren veranderen, Plezier beleven aan taaie vraagstukken en Iedereen verandert.

Marjan Vermeulen is in 1997 gepromoveerd op het onderwerp ‘de school als arbeidsorganisatie’, waarin personeelsbeleid en arbeidsmotivatie van leraren centraal stond. Zij is onderzoeker geweest bij diverse instellingen (Kohnstamm Instituut (UvA), IVA (Universiteit Tilburg) en lector (Interactum). Momenteel is ze hoogleraar bij de faculteit onderwijs wetenschappen van de OU. Haar leerstoel betreft collectief leren van onderwijsprofessionals (gefinancierd door Hogeschool de KEMPEL en onderwijs advies organisatie Onderwijs Maak Je Samen). Haar expertise ligt op de terreinen van professionele ontwikkeling van leraren, de schoolorganisatie als leerplaats voor leraren, lerende organisaties onderwijsontwikkeling en innoveren.

Maurits Jan Vink studeerde Arbeids- en Organisatiepsychologie (Rijksuniversiteit Leiden). Hij werkt als zelfstandig MfN-mediator en organisatieadviseur en werkte eerder bij KPMG Consulting (1999-2008) en Twynstra Gudde (2008-2020). Maurits Jan verdeelt zijn tijd over spanningen en conflicten in samenwerkingsrelaties en veranderprocessen in organisaties.  Hij begeleidt samenwerkingsvragen binnen en tussen organisaties, vakgroepen en maatschappen. Daarnaast begeleidt hij geschillen binnen raden van bestuur en managementteams. Ook werkt hij voor ondernemings- en cliëntenraden en raden van toezicht. Maurits Jan is ook als docent actief voor Sioo, ADR Instituut voor Mediation en AOG School of Management. Recent was hij als redacteur druk met de geactualiseerde versie van Essenties van Verandermanagement (2021).

Sander Vloedgraven studeerde bedrijfskunde in Nijmegen. De eerste jaren van zijn carrière was hij werkzaam als managementconsultant op het gebied van strategie implementatie en organisatie-effectiviteit. In de jaren die volgden verschoof zijn aandacht via rollen binnen HR naar vraagstukken rond individuele ontwikkeling en organisatieontwikkeling. Tegenwoordig verricht hij op interimbasis HR-opdrachten en geeft training/coaching op het vlak van persoonlijk leiderschap.  Naast deze activiteiten is Sander spinninginstructeur en begeleider van fietsreizen. Vanuit zijn bedrijf SoulCycling faciliteert hij fietsavonturen die mensen vooruit helpen in hun persoonlijke ontwikkeling.

Lia Voerman is gestart als orthopedagoog en docent in het vmbo en was werkzaam als trainer/consultant en leidinggevende bij verschillende hbo-instellingen, en bij het IVLOS, Universiteit Utrecht. Haar promotie (2014) richtte zich op feedback en het leren daarvan aan docenten. Haar vakgebied is de ontwikkeling van didactisch coachen: stimuleren van zelfregulatie en zelfreflectie (beide cognitief, sociaal en affectief) van leerlingen, door vragen  te stellen, een enkele aanwijzing te geven en feedback te geven, oftewel het laten zien van hoge verwachtingen. Sinds juni 2020 werkt ze bij de Hogeschool Rotterdam als lector didactiek, toegespitst op de ‘didactiek van de hoge verwachtingen’.

Guido van Voornveld is expert op het gebied van talent- en leiderschapsontwikkeling. Hij ontwerpt persoonlijke ontwikkelprogramma’s, begeleidt deelnemers als trainer/coach in deze programma’s en is actief als programmamanager. In de afgelopen jaren gaf hij leiding aan Ludens Talentontwikkeling.

Richard Voss is teamcoach, docentopleider en begeleider bij het Friesland College. Door goed te luisteren en te doorgronden wat er leeft en daarop in te spelen, in dialoog te gaan, creëert hij een open ruimte waarin studenten, docenten, teams en systemen kunnen leren, ontwikkelen en veranderen. Verdieping, veelzijdigheid en creativiteit spelen daarbij een belangrijke rol. Naast te zijn opgeleid als docent, intervisiebegeleider en master Learning & Innovation heeft hij zich ook artistiek ontwikkeld.

Martijn Vroemen is organisatiepsycholoog en werkt met groepen. Hij coacht teams, leidt teamprofessionals op en adviseert over de teamvriendelijkheid van organisaties. Sinds zijn Werken in teams (1995) volgden nog diverse publicaties, waaronder het Handboek Teamcoaching dat boek van het jaar werd in 2018. Martijn vindt dat teams de belangrijkste eenheid zijn om uitzonderlijk resultaat en gezamenlijk werkgeluk te creëren. Teams zijn belangrijk en daarom doen teamcoaches en teamleiders belangrijk werk. Hij is oprichter van Teamchange, een netwerk en opleidingscentrum voor teamprofessionals.

Guido Walraven is lector Dynamiek van de Stad aan hogeschool Inholland. Daar draagt hij bij aan de vorming van onderzoekende en reflectieve (aankomende) professionals. Door praktijkgericht onderzoek, onderwijsontwikkeling en advies. Bijvoorbeeld in kenniswerkplaatsen en stadslabs waar mensen uit onderzoek, onderwijs, beleid en praktijk samen leren en samen kennis ontwikkelen (cocreatie). Daarbij gaat het ook om het verbinden van drie kennisbronnen: kennis uit onderzoek, vakkennis van professionals en ervaringskennis van burgers.

Hartger Wassink werkt als zelfstandig onderzoeker en adviseur. Hij heeft zich gespecialiseerd in advieswerk voor bestuur en toezicht, met name in onderwijsorganisaties maar ook daarbuiten. Hij is als docent betrokken bij diverse opleidingen voor bestuurlijk leiderschap en schrijft regelmatig artikelen en columns voor diverse vakbladen. Hij studeerde af als organisatiepsycholoog en promoveerde in de sociale wetenschappen in 2004, beide aan de Radboud Universiteit. In zijn werk richt hij zich op het mogelijk maken van de dialoog in alle kringen van de organisatie.

Yolande Witman werkt in haar eigen praktijk als organisatieadviseur, coach en onderzoeker aan vraagstukken op het gebied van leiderschap, samenwerking en professionalisering in de gezondheidszorg. Zij is daarnaast toezichthouder bij een zorginstelling. Yolande studeerde geneeskunde en had een huisartsenpraktijk. Na opleidingen tot adviseur en coach ondersteunde zij in het AMC tien jaar de medische en wetenschappelijke afdelingshoofden bij hun leidinggevende taak. Zij combineerde dit met onderzoek en promoveerde in 2008 op het proefschrift De medicus maatgevend. Over leiderschap en habitus.

Marianne van Woerkom is universitair hoofddocent bij het Departement Human Resource Studies, Tilburg University, en als hoogleraar verbonden aan het Center of Excellence for Positive Organizational Psychology, Erasmus Universiteit Rotterdam. Het welbevinden en de ontwikkeling van werkenden zijn centrale thema’s in haar onderzoek en zij is geïntrigeerd door de vraag wat er gebeurt als organisaties zich gaan richten op de sterke punten van werknemers, in plaats van op hun tekortkomingen. Tevens is zij geïnteresseerd in de toepassing van de beginselen van de positieve psychologie op de werkvloer, in het onderwijs en in de gezondheidszorg.